Το κτήριο — Αρχαιολογικό Μουσείο Χανίων

Εισιτήρια

ΚΛΕΙΣΤΑ

Το κτήριο

Η αρχιτεκτονική και οι χώροι

Αρχική — Το κτήριο

Η θέση

Οι νέες εγκαταστάσεις του Αρχαιολογικού Μουσείου Χανίων χωροθετούνται στη συνοικία Χαλέπα, τη δεύτερη πιο σημαντική ιστορική περιοχή των Χανίων μετά τον ενετικό οικιστικό πυρήνα της πόλης. Στη Χαλέπα, κέντρο πολιτικών και διπλωματικών ζυμώσεων από το μέσο του 19ου έως και την αρχή του 20ου αιώνα, ανεγέρθηκαν εντυπωσιακές ιδιωτικές επαύλεις που αργότερα στέγασαν τα προξενεία των τεσσάρων «Προστάτιδων Δυνάμεων», το αρχηγείο των διεθνών στρατευμάτων, διεθνείς λέσχες, το ανάκτορο του Ύπατου Αρμοστή και την κατοικία του Ελευθέριου Βενιζέλου. Σήμερα, πολλά από τα κτήρια αυτά έχουν ανακαινισθεί και ορισμένα αποτελούν τις έδρες ιδρυμάτων, όπως το Μουσείο Ελευθερίου Βενιζέλου και το Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών και Μελετών «Ελευθέριος Κ. Βενιζέλος».

Η ανάγκη για την ύπαρξη μεγαλύτερου Αρχαιολογικού Μουσείου στα Χανιά διατυπώνεται ήδη από την αρχή της δεκαετίας του 1990. Στις διαδικασίες αναζήτησης χώρου για τη μεταστέγαση του Αρχαιολογικού Μουσείου, το οικόπεδο στην κορυφή χαμηλού υψώματος δυτικά του ιερού ναού της Αγίας Μαγδαληνής θεωρήθηκε κατάλληλο, για να υποδεχτεί τις εγκαταστάσεις και τις δραστηριότητές του.
Το 1996 το οικόπεδο παραχωρήθηκε στο Υπουργείο Πολιτισμού και το 2005, με κλειστό διαγωνισμό, επιλέχθηκε για το κτήριο η προμελέτη του αρχιτέκτονα Θεοφάνη Μπομπότη και των συνεργατών του.

Σε οικόπεδο 11,5 στρεμμάτων η συνολική επιφάνεια των χώρων του Μουσείου αγγίζει περίπου τα 6.000 τ.μ. Η τοποθεσία του, κατά μέσο όρο στα 98,00 μέτρα πάνω από την επιφάνεια της θάλασσας, προσφέρει πανοραμική θέα σε μεγάλο μέρος της πόλης και ιδιαίτερα στο παραλιακό της μέτωπο.

Το κτήριο

Όπως σημειώνει ο αρχιτέκτονας Θεοφάνης Μπομπότης: «Μια γραμμή και μια γωνία, αποτέλεσαν τη γενέτειρα δύο λιτών διακριτών γραμμικών όγκων, που συνθέτουν το Μουσείο. Ο ένας σε ευθύγραμμη ανάπτυξη και ο άλλος τεθλασμένος, οριοθετούν ένα εσωτερικό αίθριο. Μια σύνθεση με χαρακτηριστικά αρχέτυπου Ελληνικού Μεγάρου. Όγκοι μισοβυθισμένοι στη γη, φιλοξενούν ευρήματα παρελθόντων πολιτισμών, που ήρθαν στο φως μέσα από την ίδια Κρητική γη. Όγκοι αυστηρά γεωμετρικοί, με την επιδερμίδα του εξωτερικού κελύφους από κεραμικό, συνθέτουν την εικόνα ενός κτιρίου, που προβάλλεται δυναμικά, μέσα από τη γη προς το Αιγαίο πέλαγος». Η συνολική αρχιτεκτονική πρόταση ολοκληρώνεται μέσα από τη σύνθεση δύο διακριτών γραμμικών κτηρίων που αναδύονται από τη γη και στρέφονται προς το Κρητικό Πέλαγος. Πρόκειται για συμβολική αναφορά στα στοιχεία του πολιτισμού που βρίσκονται κάτω από την επιφάνεια της γης, αλλά συγχρόνως και μία βιοκλιματική επιλογή με την καλύτερη δυνατή προσαρμογή των κτηρίων στο έντονα επικλινές οικόπεδο. Συνεχίζοντας ο Θεοφάνης Μπομπότης επισημαίνει ότι: «Ο βασικός στόχος του αρχιτεκτονικού σχεδιασμού ήταν η δημιουργία ενός πολιτιστικού κτηρίου, που σε συνδυασμό με την έκθεση των ευρημάτων, να αποτελέσει τοπόσημο των Χανίων. Επιπλέον, ως κτήριο να εκπροσωπεί τον σύγχρονο πολιτισμό, αλλά και μέσω των ευρημάτων παρελθόντων πολιτισμών, να συμβάλλει στην εξέλιξη του σημερινού πολιτισμού».

Οι χώροι της μόνιμης έκθεσης

Οι χώροι της μόνιμης έκθεσης του Αρχαιολογικού Μουσείου Χανίων βρίσκονται στο ισόγειο και σε τμήμα του ορόφου. Ο Θεοφάνης Μπομπότης αναφέρει σχετικά: «Εσωτερικά, και πέριξ του αιθρίου, αναπτύσσονται σε συνέχεια οι εκθεσιακές αίθουσες, καθώς και η κεντρική είσοδος -κόμβος διανομής των εσωτερικών κυκλοφοριών. Οι εκθεσιακές αίθουσες ακολουθούν την αυστηρή γεωμετρία των όγκων.

Με καθαρές επιφάνειες, λιτές και με μεγάλο ύψος, εξασφαλίζουν ένα ευρύχωρο εκθεσιακό περιβάλλον. Ένα δυναμικό περιβάλλον, κατάλληλο να φιλοξενήσει τη σημερινή μουσειογραφική μελέτη, αλλά και τις μελλοντικές που θα προκύψουν με την προσθήκη άλλων ευρημάτων, αλλά και τις όποιες καινούργιες τεχνολογίες και μελλοντικούς τρόπους έκθεσης. Έτσι, ο επισκέπτης, μετά την είσοδό του στο Μουσείο, θα περιηγηθεί στις διαδοχικές αίθουσες, διαγράφοντας μια «κυκλική» πορεία για να καταλήξει στο σημείο από όπου ξεκίνησε».

Στο ισόγειο χωροθετείται και η αίθουσα των περιοδικών εκθέσεων με ανεξάρτητη είσοδο από εκείνες της μόνιμης έκθεσης, καθώς και το πωλητήριο του Μουσείου και οι χώροι γραφείων. Μέσω άνετης, ευθύγραμμης σκάλας ή με ανελκυστήρα γίνεται η πρόσβαση στον όροφο όπου βρίσκεται η αίθουσα της συλλογής Κωνσταντίνου, Μαρίκας και Κυριάκου Μητσοτάκη, η αίθουσα των εκπαιδευτικών προγραμμάτων, το αμφιθέατρο -σχεδιασμένο για 120 θέσεις- και το αναψυκτήριο. Προνομιακή είναι η θέση του τελευταίου που εκτείνεται στο βορειότερο τμήμα του κτηρίου, απ’ όπου η πανοραμική θέα προς το Κρητικό πέλαγος και την πόλη είναι απρόσκοπτη.

Το Μουσείο διαθέτει πλήρως εξοπλισμένους υπόγειους αποθηκευτικούς χώρους ευρημάτων, τέσσερα ισόγεια εργαστήρια συντήρησης, χώρους σχεδίασης και φωτογράφισης αντικειμένων, και χώρους μελέτης. Στο χαμηλότερο επίπεδό του, το δεύτερο υπόγειο, αναπτύσσονται όλα τα μηχανολογικά, ηλεκτρολογικά και υδραυλικά συστήματά του, το σύστημα θέρμανσης και πυρόσβεσης, τα οποία υποστηρίζουν τις υποδομές του Μουσείου και την απρόσκοπτη ανάπτυξη όλων των εκσυγχρονισμένων λειτουργιών του.

Από τα κατώτερα υπόγειά του μέχρι τους εκθεσιακούς χώρους, το αναψυκτήριο και το δώμα, κάθε τμήμα του είναι σημαντικό για διαφορετικό λόγο, αλλά όλα μαζί το καθιστούν έναν ‘ζωντανό’, αυτάρκη και λειτουργικό οργανισμό, όπως αρμόζει σε ένα σύγχρονο από κάθε πλευρά –περιβαλλοντική, αρχιτεκτονική, μουσειολογική, μουσειογραφική, ψυχαγωγική και μορφωτική- Μουσείο, ικανό να ανταπεξέλθει στις απαιτήσεις και προκλήσεις του 21ου αιώνα.

Περισσότερα για το Μουσείο

Ιστορία

Περιγραφή

Με μία ματιά

Επίσκεψη